Özünə nifrət edən yəhudi
"Özünə nifrət edən yəhudi" və ya avtoantisemit (ivr. אוטואנטישמי, oto'antishémi; feminen forması – ivr. אוטואנטישמית, oto'antishémit) — hər hansı bir konkret məsələyə baxışı antisemitizm kimi qəbul edilən yəhudini təsvir etmək üçün istifadə edilən peyorativ termin.[1] Bu termin XXI əsrdə xüsusilə sağçı baxışları olan insanlar tərəfindən solçu baxışları olan və ya öz siyasi baxışlarına zidd olaraq qəbul edilən digər yəhudilərə qarşı peyorativ şəkildə geniş şəkildə tətbiq edilmişdir.
Anlayışın tanınması Almaniya yəhudilərindən olan filosof Teodor Lessinq tərəfindən 1930-cu ildə "Der jüdische Selbsthaß" (hərf. Yəhudi özünə nifrəti) kitabı nəşr edildikdən sonra geniş vüsət almışdır. Lessinq burada yəhudi ziyalıları arasında iudaizm haqqında fikirlərini ifadə edərək antisemitizmi qızışdırmağa yönəlmiş bir meyli izah etməyə çalışmışdır. İndiki dövrdə yəhudi diasporu daxilində özünə nifrətdən qaynaqlanan antisemitizm bəzi yəhudilərin Ərəb–İsrail münaqişəsini dərk etmələrinə görə öz kimliklərinə nifrət etmələri fonunda "Soyuq müharibə dövründə sionizmlə bağlı müzakirələrdə və ondan kənarda açar opprobrium termininin bir hissəsinə" çevrildiyi deyilir.[2]
Tarixi redaktə
Ronald Hendelə görə, yəhudilərin əcdadları olan İsrail övladları əcdadlarının adət-ənənələrini "yad" və "təhlükəli" kimi təsvir edərək Kənan irsini adətən rədd edirdilər. Filip Bohstrom İsrailin əcdadı olan İbrahimin amorey olduğuna inanır, lakin bu, sonradan amoreylərə qarşı Mesopotamiya qərəzlərini qəbul edən "Bibliya" müəllifləri tərəfindən anlaşılmaz hala gətirilmişdir.[3][4]
Gili Kluger iddia edir ki, "Bibliya"da Amalek övladları haqqında rəvayətlər İsrail xalqı arasında özünə nifrət hissini əks etdirir. Burada Amaleki özlərinin "xoş gəlməyən qardaşı", "rədd edilmiş oğlu" və İsrailin məxsusi günahlarına malik olan bir xalq kimi görürlər.[5]
Xristianlığın mərkəzi olan "Əhdi-cədid"də Həvari Pavelin məktubları, onun yəhudi mənşəli olmasına baxmayaraq, bəzi alimlər tərəfindən yəhudilərə qarşı yunan-Roma paqan münasibətini əks etdirən "ağına-bozuna baxmayan antiyəhudi polemika" kimi təsvir edilir.[6] Digərləri məktubların "Əhdi-ətiq" mövzuları ilə rezonans doğurduğunu iddia edirlər.[7]
Oxşar terminlər redaktə
"Antisemit yəhudi" bu ifadənin sinonimi olaraq da istifadə edilə bilər. "Özünə nifrət edən yəhudi" eyni zamanda afroamerikalı icmasında istifadə edilən "Tom əmi" termini ilə də müqayisə edilmişdir.[8][9] "Avtoantisemitizm" termini (ivr. אוטואנטישמיות, "autoantişemiut") ivrit dilində də bunasinonim olaraq istifadə olunur.[10][11][12] "Haaretz"də dərc edilən köşə yazısında Uzi Zilber "Yəhudi qripi" ifadəsini yəhudilərin özünə nifrətinin sinonimi kimi istifadə etmişdir.[13]
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ Gilman, Sander. Jewish Self-Hatred: Anti-Semitism and the Hidden Language of the Jews. Baltimore: Johns Hopkins University Press. 1986. səh. 361. ISBN 9780801840630.
- ↑ Paul Reitter (2008), "Zionism and the Rhetoric of Jewish Self-Hatred", The Germanic Review 83(4)
- ↑ Hendel, Ronald. Remembering Abraham: Culture, Memory, and History in the Hebrew Bible. Oxford University Press. 2005. 3–30. ISBN 9780199784622.
- ↑ Bohstrom, Philippe. "Peoples of the Bible: The Legend of the Amorites". Haaretz. February 6, 2017. January 26, 2024 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Kugler, Gili. "Metaphysical Hatred and Sacred Genocide: The Questionable Role of Amalek in Biblical Literature". Journal of Genocide Research. 23 (1). 2020: 1–16. doi:10.1080/14623528.2020.1827781 – Taylor & Francis Online vasitəsilə.
- ↑ David Luckensmeyer. pp.167-171.
- ↑ Amy Karen Downey, Paul's Conundrum: Reconciling 1 Thessalonians 2:13-16 and Romans 9:1-5 in Light of His Calling and His Heritage, Wipf and Stock Publishers, 2011 pp.61ff,66-7.
- ↑ Eugene Kane, "A phrase whose time has come and gone Arxivləşdirilib 2007-04-11 at the Wayback Machine", Milwaukee Journal Sentinel, December 10, 2002.
- ↑ Alan Snitow and Deborah Kaufman, BLACKS & JEWS: Facilitator Guide Arxivləşdirilib 2024-01-11 at the Wayback Machine, 1998.
- ↑ Hendelsaltz, Michael. "Letting the animals live". Haaretz (ivrit). 2008-05-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-17.
- ↑ Dahan, Alon. "The history of self-hatred". nfc (ivrit). 2006-12-07. 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-17.
- ↑ Dahan, Alon. "Holocaust denial in Israel". nfc (ivrit). 2006-12-13. 2007-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-17.
- ↑ Zilber, Uzi. "The Jew Flu: The strange illness of Jewish anti-Semitism". Haaretz. 25 December 2009. 7 January 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 December 2009.
Əlavə ədəbiyyat redaktə
- Henry Bean, The Believer: Confronting Jewish Self-Hatred, Thunder's Mouth Press, 2002. ISBN 1-56025-372-XISBN 1-56025-372-X.
- David Biale, "The Stars & Stripes of David", The Nation, May 4, 1998.
- John Murray Cuddihy, Ordeal of Civility: Freud, Marx, Levi-Strauss, and the Jewish Struggle With Modernity, Beacon Press, 1987. ISBN 0-8070-3609-9ISBN 0-8070-3609-9.
- Sander L. Gilman, Jewish Self-Hatred: Anti-Semitism and the Hidden Language of the Jews, Johns Hopkins University Press, 1990. ISBN 0-8018-4063-5ISBN 0-8018-4063-5.
- Theodor Lessing, "Jewish Self-Hatred", Nativ (Hebrew: translated from German), 17 (96), 1930/2004, pp. 49–54 (Der Jüdische Selbsthass, 1930).
- Kurt Lewin, "Self-Hatred Among Jews", Contemporary Jewish Record, June 1941. Reprinted in Kurt Lewin, Resolving Social Conflicts: Selected Papers on Group Dynamics, Harper & Row, 1948.
- David Mamet, The Wicked Son: Anti-Semitism, Self-hatred, and the Jews, Schocken Books, 2006. ISBN 0-8052-4207-4ISBN 0-8052-4207-4.
- Raphael Patai, The Jewish Mind, Wayne State University Press, 1996. ISBN 0-8143-2651-XISBN 0-8143-2651-X. Chapter 17, "Jewish Self-Hate".
Xarici keçidlər redaktə
- "Ask the Rabbis: What is a 'Self-Hating Jew'?", Moment, November/December 2009.
- Rabbi Michael Lerner, "Israel's Jewish Critics Aren't 'Self-Hating'", Los Angeles Times, April 28, 2002. Reprinted at Common Dreams NewsCenter.
- Daniel Levitas, "Hate and Hypocrisy: What is behind the rare-but-recurring phenomenon of Jewish anti-Semites?", Southern Poverty Law Center Intelligence Report, Winter 2002.
- Jacqueline Rose, "The myth of self-hatred, The Guardian, February 8, 2007.
- Rabbi Jonathan Sacks, "Love, Hate, and Jewish Identity", First Things, November 1997.
- Menachem Wecker, "In Defense of 'Self-Hating' Jews: Conversations with the Targets of Masada2000's S.H.I.T. List", Jewish Currents, May 2007.
- Şablon:İn lang Martine Gilson, Le petit soldat de la pieuvre noire, Nouvel observateur, 2003-10-09
- Şablon:İn lang Les « traîtres juifs » d'Alexandre Adler, 2003-11-01
