Alman dili
əsasən Mərkəzi Avropada danışılan german dili
Alman dili (alm. ⓘ, tələffüs olunur: [ˈdɔʏtʃ]; deutsche Sprache) — almanların, avstriyalıların, lixtenşteynlilərin, eləcə də isveçrəlilərin çoxunun dili, Almaniyanın, Avstriyanın, Lixtenşteynin rəsmi dili, İsveçrənin, Lüksemburqun və Belçikanın rəsmi dillərindən biri. Çin, ərəb, hindi, ingilis, ispan, benqal, portuqal, rus və yapon dillərindən sonra dünyada ən çox yayılmış dildir[5]. Bu dil Avropa Birliyinin rəsmi və işçi dillərindən biridir[6].
| Alman dili | |
|---|---|
| Orijinal adı | Deutsch, deutsche Sprache |
| Ölkələr | Almaniya, Avstriya, İsveçrə, Lixtenşteyn, Belçika, İtaliya, Lüksemburq, Rusiya və daha 36 ölkə |
| Rəsmi status |
Təşkilat: |
| Danışanların ümumi sayı |
Ana dili: 90 milyon[3] İkinci dil: 16[4]-20 milyon [3] |
| Təsnifatı | |
| Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| Yazı | latın (alman əlifbası) |
| Dil kodları | |
| QOST 7.75–97 | нем 481 |
| ISO 639-1 | de |
| ISO 639-2 | ger (B); deu (T) |
| ISO 639-3 | deu |
| Dilin strukturlarının dünya atlası | ger, gbl, gha, gma, gth, gti |
| Ethnologue | deu |
| ABS ASCL | 1301 |
| IETF | de |
| Glottolog | stan1295 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Alman dili hind-avropa dilləri ailəsinin german dilləri qrupuna daxildir. Latın əlifbası əsasında yaranan yazısına umlautlu üç sait (ä, ö, ü) və esset (ß) liqaturası əlavə edilib.
| Hərf | Almanca deyilişi | Azərbaycanca deyilişi | ||
|---|---|---|---|---|
| Aa | a/ɑ | a/â | ɑˑ | â |
| Bb | b | b | beˑ | beğ |
| Cc | ʦ | ts | ʦeˑ | tseğ |
| Dd | d | d | deˑ | değ |
| Ee | ɛ/e | e | eˑ | eğ |
| Ff | f | f | ɛf | ef |
| Gg | ɡ | g | ɡeˑ | geğ |
| Hh | h | h | hɑ | hâ |
| Ii | ɪ/i | i/î | iˑ | î |
| Jj | j | y | jɔt | yot |
| Kk | k | k | kɑˑ | kâ |
| Ll | l | l | ɛl | el |
| Mm | m | m | ɛm | em |
| Nn | n | n | ɛn | en |
| Oo | ɔ/o | o/ô | oˑ | ô |
| Pp | p | p | peˑ | peğ |
| k | k | kuˑ | kû | |
| Rr | ʀ | ġ* | ɛʀ̥ | er |
| Ss | s/z | s/z | ɛs | es |
| Tt | t | t | teˑ | teğ |
| Uu | ʊ/u | u/û | uˑ | û |
| Vv | f | f | faɔ̹ | fau |
| Ww | v | v | veˑ | veğ |
| Xx | ks | ks | ɪks | iks |
| Yy | y | ü | ˈyp.sɪ.ˌlɔn | üpsilon |
| Zz | ʦ | ts | ʦɛt | tset |
| Ää | ɛ | e | — | e |
| Öö | ø | ö | — | ö |
| Üü | y | ü | — | ü |
| ß | ss | ss | ɛs ʦɛt | es tset |
İstinadlar redaktə
- ↑ "Административно-процессуальный закон Германии: § 23 Amtssprache" (alman). 2011-06-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
- ↑ "Bundeskanzleramt Österreich. Bundesverfassungsrecht" (alman). 2008-01-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
- ↑ 1 2 İsveç dialekti ilə birlikdə — 97 milyon. Bax: Ethnologue (2009), SIL International; Lewis, M. Paul (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, Sixteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International Arxivləşdirilib 2013-02-02 at the Wayback Machine (ing.)
- ↑ "Deutsch als Fremdsprache weltweit: Datenerhebung 2005" (alman). 2013-05-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
- ↑ "Languages Spoken by More Than 10 Million People" (ingilis). 2007-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
- ↑ "Fact sheets on the European Union" (ingilis). 2012-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-06.
