Kiril qrafikası
| Kiril əlifbası |
Azərbaycan dilində oxunuş |
|---|---|
| А а | A |
| Б б | B |
| В в | V |
| Г г | Q |
| Д д | D |
| Е е | YE* və ya E |
| Ё ё | YO* və ya Ö |
| Ж ж | J |
| З з | Z |
| И и | İ |
| Й й | Y |
| К к | K |
| Л л | L |
| М м | M |
| Н н | N |
| О о | O |
| П п | P |
| Р р | R |
| С с | S |
| Т т | T |
| У у | U |
| Ф ф | F |
| Х х | X |
| Ц ц | TS |
| Ч ч | Ç |
| Ш ш | Ş |
| Щ щ | ŞŞ |
| ъ | sərt işarə |
| ы | I |
| ь | yumşaq işarə |
| Э э | E |
| Ю ю | YU* və ya Ü |
| Я я | YA* və ya Ə |
| * – Sözlərin əvvəlində, Ъ, Ь və saitlərdən sonra |
Kiril qrafikası, köhnə mənbələrdə Kirill (azərb-kiril. Кирилл)[1] — bir çox dillərin əlifbalarının qrafiki təsviri.
Kiril əlifbası aşağıdakı slavyan dillərində istifadə olunur:
Bu əlifba həmçinin keçmiş Sovet İttifaqında 100-dən artıq xalqın əlifbasının tərtib olunmasında istifadə edilmişdir. Hazırda Rusiyada yaşayan əksər xalqlar və müstəqillik qazanmış bəzi keçmiş Sovet respublikaları bu əlifbadan istifadə etməkdədirlər. Həmin ölkələr aşağıdakılardır:
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 0400 | Ѐ | Ё | Ђ | Ѓ | Є | Ѕ | І | Ї | Ј | Љ | Њ | Ћ | Ќ | Ѝ | Ў | Џ |
| 0410 | А | Б | В | Г | Д | Е | Ж | З | И | Й | К | Л | М | Н | О | П |
| 0420 | Р | С | Т | У | Ф | Х | Ц | Ч | Ш | Щ | Ъ | Ы | Ь | Э | Ю | Я |
| 0430 | а | б | в | г | д | е | ж | з | и | й | к | л | м | н | о | п |
| р | с | т | у | ф | х | ц | ч | ш | щ | ъ | ы | ь | э | ю | я | |
| 0450 | ѐ | ё | ђ | ѓ | є | ѕ | і | ї | ј | љ | њ | ћ | ќ | ѝ | ў | џ |
| 0460 | Ѡ | ѡ | Ѣ | ѣ | Ѥ | ѥ | Ѧ | ѧ | Ѩ | ѩ | Ѫ | ѫ | Ѭ | ѭ | Ѯ | ѯ |
| 0470 | Ѱ | ѱ | Ѳ | ѳ | Ѵ | ѵ | Ѷ | ѷ | Ѹ | ѹ | Ѻ | ѻ | Ѽ | ѽ | Ѿ | ѿ |
| 0480 | Ҁ | ҁ | ҂ | ҃ | ҄ | ҅ | ҆ | ҈ | ҉ | Ҋ | ҋ | Ҍ | ҍ | Ҏ | ҏ | |
| 0490 | Ґ | ґ | Ғ | ғ | Ҕ | ҕ | Җ | җ | Ҙ | ҙ | Қ | қ | Ҝ | ҝ | Ҟ | ҟ |
| 04A0 | Ҡ | ҡ | Ң | ң | Ҥ | ҥ | Ҧ | ҧ | Ҩ | ҩ | Ҫ | ҫ | Ҭ | ҭ | Ү | ү |
| 04B0 | Ұ | ұ | Ҳ | ҳ | Ҵ | ҵ | Ҷ | ҷ | Ҹ | ҹ | Һ | һ | Ҽ | ҽ | Ҿ | ҿ |
| 04C0 | Ӏ | Ӂ | ӂ | Ӄ | ӄ | Ӆ | ӆ | Ӈ | ӈ | Ӊ | ӊ | Ӌ | ӌ | Ӎ | ӎ | |
| 04D0 | Ӑ | ӑ | Ӓ | ӓ | Ӕ | ӕ | Ӗ | ӗ | Ә | ә | Ӛ | ӛ | Ӝ | ӝ | Ӟ | ӟ |
| 04E0 | Ӡ | ӡ | Ӣ | ӣ | Ӥ | ӥ | Ӧ | ӧ | Ө | ө | Ӫ | ӫ | Ӭ | ӭ | Ӯ | ӯ |
| 04F0 | Ӱ | ӱ | Ӳ | ӳ | Ӵ | ӵ | Ӷ | ӷ | Ӹ | ӹ | ||||||
| 0500 | Ԁ | ԁ | Ԃ | ԃ | Ԅ | ԅ | Ԇ | ԇ | Ԉ | ԉ | Ԋ | ԋ | Ԍ | ԍ | Ԏ | ԏ |
| а | б | в | г | д | е | ё | ж | з | и | й | к | л | м | н | о | п | р | с | т | у | ф | х | ц | ч | ш | щ | ъ | ы | ь | э | ю | я |
| Highlight1|а | б | Highlight1| в | Highlight1| г | Highlight1| д | е | ё | ж | з | Highlight1| и | Highlight1| й | к | л | м | н | о | Highlight1| п | р | с | Highlight1| т | у | ф | х | ц | ч | ш | щ | ъ | ы | ь | э | ю | я |
Əlifbalar müqayisəsi redaktə
| Əsl səslər cədvəli | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Latın | A | Ă | Ä | Ë | E | B | C | Ç | J | D | Ḑ | F | G | Ğ | Ģ | H | Ḩ | X | I | İ | K | Ķ | Q | L | Ḽ | M | N | Ņ | Ň | O | Ö | P | R | S | Š | Ş | Ț | T | U | Ü | V | W | Y | Z | Ž | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Azərbaycan | A | - | Ə | - | E | B | C | Ç | J | D | - | F | G | Ğ | - | H | - | X | I | İ | K | - | Q | L | - | M | N | - | - | O | Ö | P | R | S | - | Ş | - | T | U | Ü | V | - | Y | Z | - | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ərəb |
أ |
ع |
ء |
ء |
أ |
ب |
ج |
چ |
ژ |
د |
ڏ |
ف |
گ |
ݝ |
غ |
ه |
ح |
خ |
إ |
إ |
ك |
ٯ |
ق |
ل |
ڵ |
م |
ن |
ڠ |
ڭ |
ۆ |
ۆ |
پ |
ر |
س |
ث |
ش |
ڞ |
ت |
ٱ |
ٱ |
ۋ |
و |
ي |
ز |
ذ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kiril | А | Ӑ | Ә | Є | Е | Б | Җ | Ч | Ж | Д | Ӡ | Ф | Г | Ғ | Ӷ | Һ | Ҳ | Х | Ы | И | К | Қ | Ҡ | Л | Љ | М | Н | Ң | Њ | О | Ө | П | Р | С | Ҫ | Ш | Ц | Т | У | Ү | В | Ў | Й | З | Ҙ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Š=Ť və Ž=Ď.
- Ķķ=Ⱪⱪ və Ḩḩ=Ⱨⱨ
- Uzun səslər: Â, Ê, Î, Ô, Û.
- Yarı səslər: Ă, Ĕ, Ĭ, Ŏ, Ŭ (Qırtlaq hərfləri).
- Ṫ hərfi əlifbada olmayan T-D səsidir (Ərəbcə:ط). Yalnız Ərəb və Osmanlıca tərcümələrində istifadə edilər.
- Ż hərfi əlifbada olmayan Z-S səsidir (Ərəbcə:ظ). Yalnız Ərəb və Osmanlıca tərcümələrində istifadə edilər.
- ٯ = ق (Qırtlaq K hərfi) və ya ڨ (Qırtlaq G hərfi).
İstinadlar redaktə
- ↑ Монгол јазысы // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 44.
|
Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
|
|
Əlifba ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
