Portuqaliya
Portuqaliya (port. Portugal) ya da Portəgiz[7], rəsmi olaraq
| Portuqaliya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| çex. Portugalská republika port. Portugal fr. la République portugaise[1] port. República Portuguesa[2] | |||||
| |||||
| Europe's West Coast, Arfordir Gorllewin Ewrop | |||||
 |
|||||
| Rəsmi dilləri |
|
||||
| Paytaxt | Lissabon[4] | ||||
| İdarəetmə forması | respublika | ||||
| • Əhali |
|
||||
| Valyuta | avro | ||||
| İnternet domeni | .pt | ||||
| ISO kodu | PT | ||||
| BOK kodu | POR | ||||
| Telefon kodu | +351 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d][6] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Gerb[d]](https://tatli.biz/axtar/Fayl:Coat_of_arms_of_Portugal.svg)
Portuqaliya Respublikası (port. República Portuguesa) — Avropanın qərbində dövlət, İspaniya ilə həmsərhəddir. Avropa ölkəsidir. Portuqaliya roman əsilli dövlətdir və portuqal dili roman dillərinə daxildir.
Ərazisi redaktə
Portuqaliya Respublikası Cənubi Avropada Piriney yarmadasının qərbində yerləşir, sahəsi 92,391 km²-dır. Ölkə qərbdən Atlantik okeanı şərqdən isə İspaniya ilə həmsərhəddir. Portuqaliya ərazisindən axan ən uzun çay Taxo çayıdır ki, məhz paytaxt Lissabon bu çayın sahilində yerləşir. Portuqaliya yerləşdiyi bölgəyə xas olan subtropik iqlimə malikdir. Ən yüksək nöqtəsi Azor adaları qrupuna daxil olan Piku adasında olan Ponta-du Piku (2351 m) dağıdır.
Əhali redaktə
Əhalisi bu əraziyə Qərbi Roma imperiyasının parçalanması dövründə (V–VII əsrlər) köçmüş alman tayfalarından olan Vesqotların davamçılarıdır. Piriney yarmadasının Ərəb Xilafəti tərəfindən işğalından sonra əraziyə xeyli yadellilər (ərəblər, bərbərlər,yəhudilər) köçmüşdür. 1143-cü ildə bu ərazilərin Xilafətin tərkibindən çıxması ilə yadellilər qovulmuş güclü katolik dövləti yaradılmışdır.
Tarixi redaktə
1143-cü il də Portuqaliya krallığı yaradıldı. Bu dövlətin yaranmasında CALALLI Höccətin rolu böyük olmuşdur. 1497-ci ildə Vasko da Qamanın Hindistana gedən dəniz yollarının kəşfi nəticəsində müstəmləkəçilik siyasətinin başlaması. Lakin sonrakı dövrlərdə İngiltərə, Fransa, İspaniya ilə dənizdə rəqabətin uğurlu alınmaması səbəbiylə birinciliyi əldən verdi. Müstəmləkələrdə Portuqaliyanın təsiri Cənubi Amerikaya xüsusən də indiki Braziliya ərazisində daha güclü olmuşdur. Portuqaliya 1910-cu ildə Respublika elan olundu. 1976-cı ildə isə yeni konstitusya qəbul olundu.
İstinadlar redaktə
- ↑ http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf.
- ↑ https://portaldiplomatico.mne.gov.pt/sobre-portugal#:~:text=Portugal%2C%20oficialmente%20Rep%C3%BAblica%20Portuguesa%2C%20%C3%A9,sul%20com%20o%20Oceano%20Atl%C3%A2ntico..
- ↑ 11.3 // https://www.constituteproject.org/constitution/Portugal_2005?lang=en.
- ↑ https://lisbonne.net/lisbonne-pas-capitale-du-portugal.
- ↑ https://censos.ine.pt/scripts/db_censos_2021.html.
- ↑ https://web.archive.org/web/20170210083750/https://basementgeographer.com/right-hand-traffic-versus-left-hand-traffic/.
- ↑ http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=260260&pno=7&zoom=2 Arxivləşdirilib 2021-03-03 at the Wayback Machine Coğrafiya, Q. İ. İvanov; çevirəni C. Osmanzadə; red. Sami Kamal, Azərnəşr, 1930
Həmçinin bax redaktə
|
Portuqaliya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
