Tayfa — sinifli cəmiyyətdən əvvəlki dövrdə adamların qohumluq münasibətinə, dil və ərazi ümumiliyinə əsaslanan birliyi; qövm/^{[1][q 1][q 2]} Tayfa sözü ərəb mənşəli isimdir, "taifə" (ərəb. طائفة‎) kimi oxunur.^[1] Bu söz ərəb dilində təriqət, sekta və ya dini icmanı bildirmək üçün istifadə olunur. Ərəbcə qəbilədən böyük insan birliyinə əl-aşirə (ərəb. العشيرة‎) deyilir.

Tayfa insanların qəbilədən böyük olan birliyidir. Tayfa üzvləri qan qohumluğu ilə bir-birinə bağlı olur, bir neçə qəbilə və fratriyaya bölünür. Tayfa daxilində hər bir qəbilə müstəqil sosial istehsal vahidi olaraq qalır.

Tayfanın digər əlaməti ümumi ərazi, müəyyən iqtisadi birliyin, kollektiv ovçuluq və qarşılıqlı yardım ənənələrinin, vahid dilin (dialektin), endoqamiyanın olmasıdır. Tayfa təsərrüfat fəaliyyətinin, ibtidai mədəniyyətin inkişafına, adamların birləşməsinə, dilin təkmilləşməsinə kömək etmişdir. Tayfanı idarə etmək üçün tayfa şurası yaranmışdı. Hələ qəbilə dövründə tayfanın bəzi elementləri meydana gəlmişdir. Qəbilənin əsas əlaməti olan ekzoqamiya ən az iki qəbilə arasında daimi əlaqənin mövcudluğunu tələb edirdi.

Tayfanın erkən mərhələsinə Avstraliya aborigenlərini, son mərhələsinə isə Şimali Amerikanın hindi tayfalarını göstərmək olar. Tayfa sinifli cəmiyyətdə də mövcud idi. Mülki təbəqələşmə, əyanların və hərbi başçıların rolunun artması, tayfa ittifaqlarının yaranması tayfanın dağılmasına səbəb olmuşdur. Tayfa qalıqları quldarlıq, feodal və kapitalist münasibətləri dövründə də mövcud olmuşdur. Hazırda köçəri bədəvilər, tuareqlər, kürdlər, əfqanlar və b. xalqlar arasında tayfa münasibətləri qalmaqdadır.