1945 Berlin Qələbə Paradı
Berlin Qələbə Paradı — 7 sentyabr 1945-ci ildə İkinci Dünya müharibəsinin başa çatmasından qısa müddət sonra məğlubiyyətə uğramış nasist Almaniyasının paytaxtı Berlində antihitler koalisiyasının iştirakı ilə keçirilmiş parad. Paradda SSRİ, ABŞ, Birləşmiş Krallıq və Fransa iştirak edirdi.
| 1945 Berlin Qələbə Paradı | |
|---|---|
 | |
| Tarix | 7 sentyabr 1945-ci il |
| Yeri | Berlin, Almaniya |
| Tanınır | Unudulmuş parad |
| Səbəbi | Nasizm üzərində qələbə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1945-ci ilin iyununda təşkil edilmiş Moskva Qələbə Paradının ardından SSRİ bənzər paradın müttəfiq qoşunları ilə birlikdə keçirilməsini təklif edir.[1][2] Hələ iyul ayında Berlində Britaniya parad keçirmişdi.[3][4] Sentyabr paradı Reyxstaq binası və Brandenburq qapısı yaxınlığında baş tutur.[2]
Paradda yüksək rütbəli zabitlərdən SSRİ-dən Sovet İttifaqı Marşalı Georgi Jukov, ABŞ-dən General Corc Smit Patton,[1] Birləşmiş Krallıqdan General Brayan Robertson və Fransadan General Mari-Pyer Köniq[5] iştirak edirdi. General Dvayt Eyzenhaver və Feldmarşal Bernard Montqomeri parada az müddət qalmış dəvəti rədd etmiş və Patton və Robertsonu nümayəndə qismində göndərmişdilər.[2][6][7] SSRİ, ABŞ, Birləşmiş Krallıq və Fransadan ümumilikdə 5,000 nəfərlik qoşun heyəti iştirak edirdi ki, onların təkcə 2,000 nəfəri Sovetləri təmsil edirdi.[2] Şəxsi heyətin keçidi ilə başlanan parad zirehli texnikaların nümayişi ilə davam etdirildi.[2] Hərbi heyətə SSRİ 248-ci Piyada Diviziyası, Fransanın 2-ci Piyada Diviziyası, İngilis 131-ci Piyada Briqadası və ABŞ-nin 82-ci Hava-desant Diviziyası daxil idi; mövcud qüvvələr ilk növbədə yerli qarnizonlardan gəlirdi.[7] Zirehli kontingent isə Britaniya 7-ci Tank Diviziyası, Fransanın 1-ci Tank Diviziyası və ABŞ-nin 16-cı Mexanikləşdirilmiş Süvari Qrupu ilə təmsil olunurdu.[7] Qızıl Ordu fürsətdən istifadə edərək paradda IS-3 tankının ilk nümayişini reallaşdırır. Sovetlərin zirehli texnikası bununla yanaşı 2-ci Tank Qvardiya Ordusundan 52 tankla təmsil edilmişdi.[8]
Qərb mediyasında bu parad çox da işıqlandırılmadığına görə Rusiyada "unudulmuş parad" kimi adlandırıldı.[2][9] Qərbdə parada əhəmiyyət verilməməsi Soyuq müharibənin ilk əlamətlərindən biri hesab edilə bilər.[2] Bu dörd müttəfiq dövlətin qoşunları bir neçə ay sonra başqa bir Berlin paradında da iştirak etdilər. Həmin parad almanların təslim olmasının birinci ildönümündə — 8 may 1946-cı ildə Brandenburq qapısı önündə Şarlottenburq küçəsində keçirildi.[10][11] Parad Tirqartendə Sovet əsgərlərinin xatirəsinə ucaldılmış memorial abidənin açılış mərasimi ilə əlaqələndirilirdi.[10][11]
Sovet qoşunları 1946-cı ildə Londonda keçirilmiş və daha məşhur olan bir digər qələbə paradında isə iştirak etməmişdilər.[12]
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ 1 2 Geoffrey Roberts. Stalin's General: The Life of Georgy Zhukov. Random House Digital, Inc. 2012. səh. 235. ISBN 978-0-679-64517-7. 2020-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-19.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "September, 7 in history – Russiapedia". Russiapedia.rt.com. 2013-09-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ "WINSTON CHURCHILL IN BERLIN, JULY 1945 | Imperial War Museums". Iwm.org.uk. 1945-07-21. 2021-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ "VE Day & Berlin Victory Parade Commemoration Page". Desertratsorg.btinternet.co.uk. 2007-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ "Soviet Forces - September 7, 1945 in Berlin". Ww2incolor.com. 2020-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ "Forgotten Pages of Victory". Northstarcompass.org. 2022-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ 1 2 3 "Парады Победы 1945 года—Берлин, Москва, Берлин, Харбин - Газета - Зеркало недели. Украина". Zn.ua. 2014-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ Steven Zaloga. IS-2 Heavy Tank 1944-73. Osprey Publishing. 2011. səh. 18. ISBN 978-1-78096-139-2. 2013-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-19.
- ↑ "SSEES Film and Video Database: Tape V-1889". Ssees.ucl.ac.uk. 2016-02-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-10-09.
- ↑ 1 2 Willmuth Arenhövel; Rolf Bothe. Das Brandenburger Tor. Verlag W. Arenhövel. 1991. səh. 303. ISBN 978-3-922912-26-2. 2020-08-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-19.
- ↑ 1 2 Fritz Schulleri; Fritz Eschen; Abraham Pisarek. Berliner Kindheit vor 50 Jahren. Wartberg. 2002. ISBN 978-3-8313-1193-4. 2020-08-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-19.
- ↑ “No Soviet troops for London’s Victory Parade” "The Canberra Times", 29 May 1946. Retrieved: 23 October 2009.
mediaमकर-स-क-र-त-स-प-शल-2021-Ganga-Gatha-म-ग-ग-क-प-वन-ग-थ-G
GlobalUsageAnna_Pavlova_as_the_Dying_Swan.jpg
Fayl:Fountain_place.jpg
Fayl:1984_Olympic_Torch.JPG
Fayl:Fuad_Əbdürəhmnov_-_Rüstəm_Mustafayevin_büstü.jpg