Adi kasnı

Adi kasnı
Adi kasnı
Elmi təsnifat
	Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Campanulids Dəstə: Astraçiçəklilər Fəsilə: Mürəkkəbçiçəklilər Yarımfəsilə: Cichorioideae Triba: Cichorieae Yarımtriba: Cichoriinae Cins: Kasnı ???: Adi kasnı
Beynəlxalq elmi adı
	Cichorium intybus L., 1753;
ITIS	36763
NCBI	13427
EOL	467862

Adi kasnı (lat. Cichorium intybus)^[2] – kasnı cinsinə aid bitki növü.^[3]

Qısa morfoloji təsviri redaktə

Çoxillik bitkidir. Gövdəsi dikduran, hündürlüyü 20-125 sm, aşağı hissədə tüklü, şırımlı, açıq budaqlıdır. Bəzi bölgələrdə çırtlıq (çırtdıq) adlandırılan bu bitkinin aşağı yarpaqları uzunsov-lansetvari, oyüqlu, lələkvarı bölümlü, hər iki tərəfdən nahamar-tüklüdür. Gövdəyanı yarpaqları seyrək, oturaq, gövdəni bürüyən, yuxarı yarpaqlar xırda, bütöv, lansetvari, ucubizdir. Səbətləri 10 mm yaxın uzunluqda, gövdə yarpaqların qoltuğunda tək-tək və ya dəstəşəklində yerləşir. Çiçəkləri mavi rəngdə, sarğıdan 2-3 dəfə uzundur. Toxumcaları 2-3 mm uzunluqda, tərsyumurtavari, açıq rəngdən qara rəngə kimi; kəkili çox qısa nazik pərdələrdən ibarətdir.^[4]

Yayılması redaktə

BQ bütün rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışır. Kolluqlarda, əkinlərdə, bağlarda, bostanlarda (alaq kimi) və yol kənarlarında bitir.^[5]

Sinonim redaktə

Cichorium balearicum Porta
Cichorium byzantinum Clem.
Cichorium byzantinum Clementi
Cichorium caeruleum Gilib. [Invalid]
Cichorium cicorea Dumort.
Cichorium commune Pall.
Cichorium cosnia Buch.-Ham. [Invalid]
Cichorium divaricatum Heldr. ex Nyman
Cichorium glabratum C.Presl
Cichorium glaucum Hoffmanns. & Link
Cichorium hirsutum Gren.
Cichorium illyricum borb.
Cichorium intybus f. alba Farw.
- Cichorium intybus subsp. balearica (Porta) Gand.
- Cichorium intybus subsp. balearicum (Porta) Gand.
- Cichorium intybus var. callosum (Pomel) Maire
Cichorium intybus f. crispum Makino
- Cichorium intybus var. eglandulosum Freyn & Sint.
- Cichorium intybus subsp. foliosum (Hegi) Janch.
- Cichorium intybus var. foliosum Hegi
- Cichorium intybus var. glabratum (C.Presl) Batt.
- Cichorium intybus subsp. glabratum (C.Presl) Arcang.
- Cichorium intybus var. glabratum (C.Presl) Gren. & Godr.
- Cichorium intybus var. glabrum (C.Presl) Gren. & Godr.
- Cichorium intybus subsp. glaucum (Hoffmanns. & Link) Tzvelev
- Cichorium intybus subsp. illyricum (borb.) Jáv.
- Cichorium intybus subsp. intybus intybus
- Cichorium intybus var. intybus intybus
Cichorium intybus f. intybus
- Cichorium intybus var. longipes Faure & Maire
- Cichorium intybus var. radicosum Alef.
Cichorium intybus f. rubicunda Farw.
Cichorium intybus f. sativum (DC.) Bisch.
- Cichorium intybus subsp. sativum (Bisch.) Janch.
- Cichorium intybus var. sativum (Bisch.) Janch.
Cichorium intybus f. sylvestre Bisch.
- Cichorium intybus subsp. sylvestre (Bisch.) Janch.
Cichorium officinale Gueldenst. ex Ledeb.
Cichorium perenne Stokes [Illegitimate]
Cichorium rigidum Salisb. [Illegitimate]
Cichorium sylvestre Garsault [Illegitimate]
Cichorium sylvestre (Tourn.) Lam. [Illegitimate]

İstinadlar redaktə

↑ Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 813.
↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
↑ Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
↑ Флора Азербайджана. Баку: Изд. АН Азерб.ССР, 1950-1961, Т. I-VIII.

Xarici keçidlər redaktə

Chicory Coffee – How Does it Taste?
ITIS 36762 Arxivləşdirilib 2006-09-27 at the Wayback Machine
Chicory photo and description
Dogfish Head's Chicory Stout Arxivləşdirilib 2007-12-24 at the Wayback Machine
History of Belgian Endive Arxivləşdirilib 2005-07-29 at the Wayback Machine
Species of chicory and endive
Edibility of Chicory: Edible parts and identification of wild Chicory.

[_d79f2ec7b62f732d-1] Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 813.

[2] Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.

[3] Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

[4] Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019

[5] Флора Азербайджана. Баку: Изд. АН Азерб.ССР, 1950-1961, Т. I-VIII.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

Cichorium intybus Haqqinda Melumat - Vikipedia