Xərçəng xəstəliyi
Xərçəng xəstəliyi bədxassəli şiş (tumor) hüceyrələrinin əsl yerindən çıxaraq, orqanizmin digər hissələrinə hücum və yayılma potensialı və anormal hüceyrə bölünməsini əhatə edən xəstəliklər qrupudur. Bədxassəli neoplazma kimi də tanınır[mənbə göstərin].
| Xərçəng xəstəliyi | |
|---|---|
.jpg) | |
| XBT-10 | C00-C97 |
| XBT-10-KM | C80, C80.1 |
| XBT-9-KM | 199[1] |
| XBT-O | 8000/3 |
| DiseasesDB | 28843 |
| MedlinePlus | 001289 |
Əsas müalicə növləri redaktə
Şişin çıxarılması. Şiş hüceyrələri şişdən kənarda da tapıla bildiyi üçün o, bir kənar ilə çıxarılır. Məsələn, süd vəzi xərçəngində adətən bütün döş, eləcə də aksiller və körpücükaltı limfa düyünləri çıxarılır. Buna baxmayaraq, çıxarılan orqan və ya onun bir hissəsindən kənarda şiş hüceyrələri varsa, əməliyyat onların metastazlarının yaranmasına mane olmur. Üstəlik, birincil şiş çıxarıldıqdan sonra metastazların böyüməsi sürətlənir.
Kimyaterapiya. Sürətlə bölünən hüceyrələri hədəf alan dərmanlar istifadə olunur. Dərmanlar DNT duplikasiyasını yatıra bilir, hüceyrə membranının ikiyə bölünməsinə mane olur və s, lakin şiş hüceyrələrindən başqa bir çox sağlam olanlar, məsələn, mədə epitel hüceyrələri orqanizmdə intensiv və sürətlə bölünür.[2] Kimyaterapiya da onlara zərər verir, buna görə də ciddi yan təsirlərə səbəb olur. Kimyaterapiya dayandırıldıqda sağlam hüceyrələr bərpa olunur.
Radioterapiya. Radiasiya bədxassəli hüceyrələrin genetik materialını zədələyərək öldürür, sağlam hüceyrələr isə daha az zədələnir. Şüalanma üçün rentgen və qamma şüaları, neytronlar, elektronlar və ağır yüklü hissəciklər istifadə olunur.
Hormon terapiyası. Bəzi orqanların bədxassəli şişlərinin hüceyrələri istifadə edilən hormonlara reaksiya verir. Hormon terapiyası palliativ müalicədir: şişi öz-özünə məhv edə bilməz, lakin digər üsullarla birləşdirildikdə ömrü uzada və ya sağalma şansını artıra bilər. Palliativ müalicə kimi effektivdir: bədxassəli şişlərin bəzi növlərində ömrü 3–5 il uzadır.
İmmunoterapiya. İmmunitet sistemi şişi məhv etməyə çalışır. İmmunoterapiya, şişə daha təsirli hücum etmək və ya şişi daha həssas etməklə, immunitet sisteminə şişlə mübarizə aparmağa kömək edir.[3]
Qarışıq müalicə. Müalicə üsullarının hər biri ayrı-ayrılıqda (palliativ istisna olmaqla) bədxassəli bir şişi məhv edə bilər, lakin bütün hallarda deyil. Müalicənin effektivliyini artırmaq üçün bir vəya iki üsuldan istifadə olunur.[4]
Həmçinin bax redaktə
İstinadlar redaktə
- ↑ Disease Ontology (ing.). 2016.
- ↑ "Morphostats: A Missing Concept in Cancer Biology". aacrjournals.org. 2023-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-26.
- ↑ "The 5 most important benefits of immunotherapy". ibiotherapy.com. 2023-01-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-26.
- ↑ "Current status of brachytherapy in cancer treatment – short overview". ncbi.nlm.nih.gov. 2023-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-26.
SəhifəyəKeçidlərMap1440.36591249.832458az