Moldovada qaqauzlar

Moldovada qaqauzlar — Moldova ərazisində yaşayan ən iri milli azlıqdan biri. Besarabiyada ruslar tərəfindən aparılan kolonizasiyalaşdırma siyasətinə baxmayaraq qaqauzlar bölgədə mövkəmlənə bilmişlər. Onlar Moldova ərazisində qeyri bərabər paylaşmışdır. Onlar əsasən ölkənin cənubunda üstünlük təşkil etirlər. Xüsusi ilə Qaqauz Muxtar Regional Torpağı ərazisində cəmləşmişlər. Qaqauzlar əsasən kənd təsərrüfatı sahələrində çalışırlar. Bu səbəbdən qaqauzlar arasında kənd əhalisi üstünlük təşkil edir.

Yerləşmə redaktə

Qaqauzların ölkənin milli tərbinində rolu getdikcə artır^[1]. Qaqauziya ərazisində isə onların say artımı nəticəsində respublikanın 83,8 % əhalisini təşkil edir. Qonşu Tarakli rayonunda isə əhalinin 9,0 % təşkil edir. Burada əhalinin böyük hissəsini bolqarlar təşkil edir. Bessarabira rayonunda ümumi əhalinin 7,4 % qaqauzlar təşkil edir. Bu isə ölkənin ümumi göstəricilərindən çoxdur. Kaqul rayonunda ümumi əhalinin 2,7 % təşkil etdiyi halda ölkənin digər ərazilərində 1 %-dən azdır. Qaqauzların Moldova daxili miqrasiyası faiz nisbəti ilə olduqca azdır. Onlar əsasən Rusiya Federasiyasına miqrasiya edirlər.

Etno-dil prosesləri redaktə

Moldova və Ukrayna ərazisində yaşayan qaqauzlar arasında digər millərlərin nümayəndələri ilə nikaha girmək nadir görülür. Bu səbəbdən milli kimliklərini qoruya bilirlər. Ancaq XX əsrin əvvəllərində bu tendensiya fərqli idi. Belə ki, Komratda iki ailədən biri bolqarlarla qurulurdu. XX əsrin sonlarında isə 14 qaqauza biri düşürdü^[2]. Bolqarların üstünlük təşkil etdiyi kənd ərazilərində bolqarlar faktiki olaraq qaqauzları asilimiyasiya etmişlər. Ancaq Moldova ərazisində qaqauzlar öz dillərini və milli kimliklərini qoruya bilmişlər. Rus dili isə ikinci dil olaraq istifadə edilir. Bir çoxları isə sərbəst şəkildə rumın dilinə sahibdirlər.