Portal:Dinozavrlar

Dinozavrlar (lat. Dinosauria, qəd. yunan dilindəki δεινός - "dəhşətli" və σαῦρος - "kələz") — Mezozoy erasında Yer kürəsində hakim olan və Trias dövrünün sonlarından başlayaraq (təxminən 230 min. il əvvəl) Təbaşir dövrünün sonunadək (təxminən 66 min. il əvvəl) 160 milyon il mövcud olmuş quruda yaşayan onurğalı heyvanların üstdəstəsidir.

Təbaşir və Paleogen dövrlərinin sərhədində geoloji baxımdan qısa zaman kəsiyində heyvanların və bitkilərin genişmiqyaslı və kütləvi yox olması zamanı dinozavrların böyük əksəriyyəti məhv olmuşdur.

Daşlaşmış dinozavr qalıqları bütün qitələrdə aşkar olunmuşdur. Hazırda paleontoloqlara 2 şərti qrupa — ətyeyənlər və otyeyənlər — bölünən 500-dən artıq cins və 1000-dən artıq müxtəlif növ kələz məlumdur.

Məqaləni oxu...

redaktə

Maraqlı faktlar

Mamenchisaurus (Mamençizavr) Yura dövrünün sonlarına yaxın 150-145 milyon il önçə yaşamış ot yeyən dinozavr. Hazır ki Çin ərazisində aşkarlanmışdır. Sauropoda alt dəstəsinə aid dinozavrdır. Dinozavrlar arasında ən uzun boyuna malik imiş. Onların boynu 15 metr olmuşdur.

Əgər Amphicoelias doğru təsvir edilibsə onda hesablamalara görə onlar 40-62 metr uzunluğa və çəkiləri 155 ton olmuşdur. Onda onlar nəinki ən böyük dinozavr həmdə ən iri canlı olmuşdur (ola bilsin ki, Seismosaurus ən iri canlı olmuşdur). Amfiseliya demək olar ki, iki dəfə Göy balinadan və 10 m Seismosaurusdаn uzun olmuşdur. Belə fəziyələr vardır ki çəki baxımından ondan böyük olan dinozavrlar vardır
Azərbaycanda Dinozavr skletlərinə təsadüf etmək mümkünsüzdür. Səbəb isə onların yaşadığı dövrdə ümumilikdə Qafqaz ərazisinin suyun altında olmasıdır. Ola bilsin ki, suda yayılmış canlıların qalıqları tapıla bilər

redaktə

Paleontoloqlar

Gideonmantell.jpg Gideon Alcernon Mantell (ing. Gideon Algernon Mantell; 3 fevral 1790-cı il, Luis - 10 noyabr 1852-ci il, London) - Böyük Britaniyalı tibb baxıcısı, geoloq və paleontoloq. Gideon Alcernon Mantell 3 fevral 1790-cı ildə Luisdə anadan olmuşdur.

Onun iquanadontun xarici görünüşünü və həyat tərzini bərpa etməyə cəhd göstərməsi dinozavrların elmi cəhətdən öyrənilməsinin əsası hesab olunur. 1822-ci ildə o, əvvəlcə, daşlaşmış dişləri, daha sonra isə iquanodontun skeletinin böyük bir hissəsini (və son nəticədə identifikasiyasını) aşkar etdi. Gideon Mantellin İngiltərənin cənub ərazilərinin təbaşir dövrünə aid tarixinin araşdırılması sahəsindəki tədqiqatları mühüm elmi əhəmiyyət kəsb etmişdir.

Məqaləni oxu...

redaktə

Dinozavr şəkilləri

Poçt markası

redaktə

Yeni məqalələr

redaktə

Kateqoriyalar

Dinozavrlar

Dinozavr qaralamaları

Dinozavr paleobiologiyası

Dromeozavridlər

Ərazilərinə görə dinozavrlar

Kələzçanaqlılar

Portal:Dinozavrlar

Təbaşir dövrü dinozavrları

Trias dövrü dinozavrları

Yura dövrü dinozavrları

redaktə

Əlaqəli portallar

Portal:Biologiya

Biologiya

Dinozavrlar Vikixəbərdə	Dinozavrlar Vikisitatda	Dinozavrlar Vikikitabda	Dinozavrlar Vikimənbədə	Dinozavrlar Vikilüğətdə	Dinozavrlar Vikiversitetdə	Dinozavrlar Vikianbarda
Xəbərlər	Sitatlar	Dərsliklər və təlimat kitabçaları	Mətnlər	Sözlər	Dərs resursları	Mediafayllar