Bu gün 28 aprel 2024, Bazar (İlin 17. həftəsi); bu an saat 07:41 UTC

1. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• Meksikanın 34-cü prezidenti olmuş Pedro Laskurain tarixdə ən qısa müddət — 1 saata yaxın prezident vəzifəsini tutaraq "Ginnesin Rekordlar Kitabı"na düşmüşdür.
• İrena Sendler Varşava gettosunda 2500-dən çox yəhudi uşağın həyatını xilas etmişdir.
• Xəstəxanalarda infeksiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün İngiltərədə 2007-ci ildən həkimlərin və tibbi heyətin uzunqol xalat və qalstuk, Şotlandiyada isə 2008-ci ildən ağ xalat geyinməsi qadağandır.
• Dünyada ən böyük Nyuton beşiyinə (şəkildə) Miçiqan ştatının Kalamazoo şəhərində rast gəlmək olar. O, hər biri 6,8 kq olan 16 boulinq şarından ibarətdir.
• Azərbaycanın ən hündür körpüsü Qrız körpüsüdür.
• Səthi qorxulu tikanlarla örtülü olan kivanonun dadı banan, kivi və limonun qarışığına bənzəsə də, meyvədən yemiş ətri gəlir.

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

2. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• Yer kürəsinin üç ən dərin mağarası (şəkildə) Abxaziyada yerləşir.
• Avstraliyada ən böyük iki şəhərin, Sidney və Melburnun hansının paytaxt olması haqqında yekun qərara gələ bilmədikləri üçün, dövlət tərəfindən paytaxt kimi hər iki şəhərdən eyni məsafədə yerləşən Kanberra şəhəri salınmışdır.
• Nepal dövlət bayrağı düzbucaqlı şəklində olmayan yeganə ölkədir.
• Riyaziyyatda minilliyin məsələləri siyahısına salınan hər bir problemin həllinə Kley Riyaziyyat İnstitutu tərəfindən bir milyon ABŞ dolları həcmində mükafat vəd edilir.
• 1856-cı ildə düzəldilən ilk kompressorlu soyuducu pivələrin sərinləşdirilməsi üçün istifadə edilirdi.
• Nəyin incəsənət adlandırılması cəmiyyətin inkişafı dövründə malik olduğu dəyərləndirmə dərəcəsindən asılıdır.
• Buzun əriməsi üçün 330 coul/kq, dəmirin əriməsi üçün 270 coul/kq istilik həcmi tələb olunur.
• Quşların bədən temperaturu insanın bədən temperaturundan 7-8 dərəcə çox olur.

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

3. Həftə

• 1940-1956-cı illərdə SSRİ 15 yox, 16 müttəfiq respublikadan ibarət idi. Karel-Fin Sovet Sosialist Respublikası adlanan sonuncu respublika, 1956-cı ildə RSFSR-in tərkibinə muxtar respublika kimi daxil edilmişdir.
• 1941 - 1945-ci il İkinci dünya müharibəsi zamanı SSRİ tərəfindən 600 min Azərbaycanlı döyüşlərdə iştirak etmiş və 300 mini qeri qayıtmamışdır.
• Ukraynanın Prezdenti olmuş Viktor Yuşşenkonun bir sərəncamında ( № 161/2009) belə yazılmışdı: "«Ukrayna Prezidentinin 3 dekabr 2007-ci il № 292 sərəncamının ləğvi barədə» 6 mart 2009-cu il tarixli sərəncamı ləğv edilsin".
• Şizofreniya məqaləsi vikipediyanın 5 dil səhifəsində "seçilmiş", 5 dil səhifəsində isə "yaxşı məqalə" statusunu qazanıb.
• Hər hansı bir elm haqqında təsəvvür bu elmin obyektini, predmetini, metodunu və prinsipini öyrənməkdən başlayır.
• Həftənin astronomik əsası yoxdur. Qədim Misirdə on günlük həftədən (dekada) istifadə edirdilər. Mayya mədəniyyətində isə həftə 13 gündən ibarət idi, onlarda 20 günlük təqvim də var idi.
• Nauru dünyada ən kiçik müstəqil respublika, ən kiçik ada dövləti, Avropadan kənar ən kiçik dövlət və rəsmi paytaxtı olmayan yeganə dövlətdir.
  

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

4. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• Kraliça Annanın Əsasnaməsi (şəkildə) nəşr edilən əsərin qorunmasına şəxsi hüquq verən intellektual mülkiyyət haqqında dünyada ilk aktdır.
• 2014-cü ildə Azərbaycan vikipediyasının ən uzun məqaləsi PKK təşkilatının həyata keçirdiyi teraktların siyahısıdır.
• 1896-cı ildə keçirilmiş ilk müasir Olimpiya oyunlarında qələbə qazanan idmançılara verilən medallar qızıldan yox, gümüşdən idi.
• Dünyada ilk kalkulyator olan arifmometrdən 90 il ərzində istifadə edilmişdir.
• "Vağzalı" rəqsinin özü "vağzal" sözündən daha əvvəl yaranıb.
• Toyuq korluğunun əsas müalicəsi çoxlu sayda A vitamini qəbul etməkdir.
• Dünyanın ən böyük mağarası Vyetnamda yerləşən Şondonq mağarasıdır.

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

5. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• Şair Dəvdək yazdığı akrostix elegiyanı Qafqaz Albaniyası hökmdarı Cavanşir Mehraninin ölümünə həsr edib.
• Əntərmeymunlar fəsiləsindən olan kəkilli əntər öz selfisini (şəkildə) çəkmiş və meymun selfisi adlanan bu fotolar Wikimedia Commonsa yerləşdirildikdən sonra heyvanların müəllif hüququna malik olub-olmaması haqqında müzakirələrə səbəb olmuşdur.
• Osmanlı imperiyasında Fateh Sultan Mehmet tərəfindən tətbiq olunan qanunlar toplusu olan Fateh Qanunnaməsi hakimiyyətə gəlmək üçün qardaş qətlini mümkün edir; 1603-cü ildə qardaş qətli qanununun ləğvi şahzadələrin hərəmin Qəfəs deyilən yerində saxlanılması ənənəsini başlatmışdır.
• Rokki 4 filmində Dolf Lundqrenin həyat yoldaşı rolunda oynayan Brigitta Nilsen bu filmdən sonra Arnold Şvartseneggerdən ayrılaraq Silvestr Stallone ilə 13 dekabr 1985-ci ildə ailə həyatı qurmuş və 13 iyul 1987-ci ildə boşanmışdır.
• D-8 İqtisadi Kooperasiya Təşkilatı Türkiyənin baş naziri Nəcməddin Ərbakanın təşəbbüsü ilə 22 oktyabr 1996-cı ildə İstanbulda Banqladeş, İndoneziya, İran, Malayziya, Misir, Nigeriya və Pakistanın əməkdaşlığı ilə təşkil edilən İnkişaf Əməkdaşlıq Konfransı ilə qurulmuşdur.
• Bud-çanaq oynağı bud sümüyünün başı ilə çanaq sümüyünün sirkə kasası arasında yaranan kürəşəkilli, çoxoxlu oynaqdır.
• Anna Boleyn I Yelizavetaya hamilə qaldıqdan sonra İngiltərə kralı VIII Henri ilə evlənir və onun altı arvadından ikincisi olur.

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə